Tayland ve Kamboçya Malezya’da Ateşkese Vardı

0

BEĞENDİM

0

Beş gün süren yoğun çatışmaların ardından Tayland ve Kamboçya liderleri, Malezya’nın ev sahipliğinde gerçekleştirilen acil barış görüşmeleri sonucunda “hemen ve koşulsuz ateşkes” kararında anlaşmaya vardı. Anlaşma, yerel saatle Pazartesi gecesi yarısından itibaren yürürlüğe girecek şekilde düzenlendi.

Bu gelişme, her iki ülke arasında son on yılın en kanlı gerilimini sona erdirmek için atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Ateşkes, çatışmaların durdurulmasını, askeri ve siyasi iletişimin yeniden başlayabilmesini ve bölgesel güvenliğin geri kazanılmasını hedefliyor. Görüşmeler, Malezya Başbakanı Anwar Ibrahim’in evinde yapıldı; Tayland’ı geçici Başbakan Phumtham Wechayachai, Kamboçya’yı Başbakan Hun Manet temsil etti. Anwar, “Bu, tırmanmayı azaltmak ve barış ile güvenliğin yeniden tesisi için hayati bir ilk adımdır” dedi.

Ateşkes kararı, yalnızca bölgesel liderlerin değil, uluslararası aktörlerin de baskısıyla gerçekleşti. ABD Başkanı Donald Trump, iki ülkeyle ticaret anlaşmalarını sonuçlandırmayacağını ve 1 Ağustos itibarıyla yüzde 36’lık yüksek bir vergi uygulayacağını açıkça belirtmişti. Aynı zamanda hem ABD hem Çin yetkilileri görüşmelere katıldı ve ateşkes sürecinin hazırlanmasında aktif rol aldı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD yetkililerinin Malezya’da barış görüşmelerine destek verdiğini açıkladı.

Yeni anlaşma ile ordular bu gece yarısından itibaren ateşkesi uygulayacak, Çarşamba sabahı saat 07:00’de her iki ülkenin bölgesel komutanları arasında doğrudan görüşmeler gerçekleştirilecek. Ayrıca, 4 Ağustos tarihinde bir genel sınır komitesi toplantısı yapılması kararlaştırıldı. Başbakanlar, dışişleri ve savunma bakanları düzeyinde iletişimin yeniden başlatılması da planlanıyor.

Simgesel ve Tarihî Arka Plan
Tayland–Kamboçya arasındaki 817 km uzunluğundaki ortak sınır, yıllardır sınır anlaşmazlıklarına konu olmuştur. Özellikle Preah Vihear ve Ta Moan Thom gibi tarihi tapınak çevresindeki bölgeler gerginliğin kaynağı oldu. Bu kriz, Mayıs ayında bir Kamboçyalı askerinin öldürülmesiyle yeniden alevlendi; her iki taraf birbirini kışkırtmakla suçladı ve baskın rotalarına ağır silahlar yerleştirildi. Tayland, hava saldırıları da dahil olmak üzere askeri güç kullandığını açıkladı.

Siyasi anlamda bu kriz, Tayland’da zaten kırılgan olan koalisyon hükümetini sarstı. Haziran ayında eski lider Hun Sen ile Thaksin Shinawatra’yı ilişkilendiren telefon görüşmesinin kamuoyuna sızması, koalisyonun çökmesiyle sonuçlanmış; Başbakan Paetongtarn Shinawatra görevden uzaklaştırılmıştı. Böylece sınır çatışmaları iç siyasi krizi daha da derinleştirdi.

İnsani Etki ve Geri Dönüş Süreci
Çatışmalar, en az 35–36 kişinin ölümüne yol açtı; bunların çoğunluğunu siviller oluşturuyordu. Aynı zamanda, her iki ülkeden 300.000’den fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Sınır esas zanlarda kitlesel yer değiştirmeler, yerleşim yerlerine zarar ve toplumsal travmalar yaşandı. Ateşkes, bu ağır insani krizi bir nebze olsun hafifletmek ve mağdurlara güvenli dönüş imkânı yaratmak amacı taşıyor.

Uzman Görüşü ve Sonrası
Uzmanlar, alınan ateşkes kararının olumlu olduğuna işaret etmekle birlikte, bunun kırılgan ve geçici kalabileceği uyarısında bulunuyor. ISEAS-Yusof Ishak Enstitüsü’nden Tita Sanglee, “güvenin yeniden inşa sürecinin uzun ve hassas olacağını” vurguluyor; bu sürecin sadece zaman değil, aktif diplomasi ve güven artırıcı adımları gerektirdiğini belirtiyor.

Bu yeni sayfa, Tayland–Kamboçya ilişkilerinde durağan bir barış dönemine geçiş için umut verse de, bazı kritik parametrelerin izlemesi ve uygulanması büyük önem taşıyor. Ateşkese bağlılık, iki ülke arasındaki iletişimin devamlılığı, sınır komitelerinin toplantı planı ve bölgesel gözlemcilerin etkili katılımı, uzun vadeli güven inşası için temel oluşturacak unsurlar olarak öne çıkıyor.