Brüksel – NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine Türkiye ile daha güçlü bir iş birliği kurmaları yönünde çağrıda bulundu. Avrupa’nın güvenliği açısından Türkiye’nin stratejik önemine vurgu yapan Stoltenberg, “Türkiye, NATO’nun en büyük müttefiklerinden biri ve Avrupa’nın güvenliği için kritik bir rol oynuyor. AB, Türkiye ile ilişkilerini geliştirmeli ve savunma alanında daha yakın bir ortaklık kurmalıdır” dedi.
Bu açıklama, Avrupa’nın son dönemde artan güvenlik tehditleri, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları ve Orta Doğu’daki istikrarsızlık nedeniyle savunma alanında yeni stratejiler geliştirdiği bir dönemde geldi.
Türkiye’nin Stratejik Konumu Öne Çıkıyor
Türkiye, NATO içerisinde en büyük ordulardan birine sahip olmasının yanı sıra, coğrafi konumu nedeniyle Avrupa’nın savunma hattında kritik bir yerde bulunuyor. Orta Doğu, Kafkasya ve Karadeniz gibi çatışma bölgelerine komşu olması, Türkiye’yi hem bir güvenlik kalkanı hem de diplomatik bir aktör haline getiriyor.
Stoltenberg, Türkiye’nin NATO’daki rolüne değinerek, “Türkiye, NATO’nun doğu kanadını koruyan en önemli ülkelerden biridir. Avrupa’nın savunma stratejisi içinde Türkiye’nin katkılarına daha fazla yer verilmelidir. AB, savunma sanayi ve güvenlik politikaları alanında Türkiye ile ortak projeler geliştirmelidir” ifadelerini kullandı.
AB-Türkiye İlişkilerinde Yeni Dönem Başlayabilir mi?
Son yıllarda AB ile Türkiye arasındaki ilişkiler zaman zaman gerginleşse de, NATO Genel Sekreteri’nin bu çağrısı, taraflar arasında yeni bir iş birliği sürecinin başlayabileceği yönünde yorumlandı. Özellikle göç politikaları, terörle mücadele ve savunma sanayii konularında Türkiye’nin Avrupa’ya sunduğu katkılar, AB liderleri tarafından da kabul ediliyor.
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Stoltenberg’in açıklamalarının ardından yaptığı değerlendirmede, “Türkiye, Avrupa için önemli bir ortak. NATO çerçevesinde ve ikili ilişkilerde iş birliğimizi daha ileriye taşımayı önemsiyoruz” dedi.
AB ve Türkiye arasında savunma sanayi projelerinde ortaklık kurulması, askeri tatbikatlarda iş birliği yapılması ve istihbarat paylaşımının artırılması gibi konular gündeme gelebilir. Özellikle Avrupa’nın savunma sanayi devleri olan Almanya ve Fransa’nın, Türkiye ile askeri teknoloji alanında ortak projeler geliştirmek istediği biliniyor.
Güvenlik Krizleri ve Türkiye’nin Rolü
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırıları sonrası Avrupa’nın güvenlik algısı tamamen değişti. Almanya ve Fransa gibi ülkeler savunma harcamalarını artırırken, NATO’nun doğu sınırında daha güçlü bir varlık göstermesi gerektiği yönünde görüşler arttı. Türkiye, Karadeniz’deki stratejik konumu nedeniyle NATO’nun bu bölgedeki en güçlü ülkelerinden biri olarak öne çıkıyor.
Ayrıca Orta Doğu’daki gelişmeler de Türkiye’nin önemini artırıyor. Suriye ve Irak’taki istikrarsızlık, Avrupa’ya yönelik terör tehdidini artırırken, Türkiye bölgedeki en önemli istihbarat ve güvenlik aktörlerinden biri olarak öne çıkıyor. Stoltenberg, bu konuda “AB, Türkiye ile terörle mücadelede daha yakın çalışmalı. Sınır güvenliği, göç yönetimi ve radikalleşmeyle mücadelede Türkiye’nin deneyiminden faydalanmalı” dedi.
Askeri ve Teknolojik İş Birliği Gündemde
NATO yetkilileri, AB ve Türkiye’nin savunma sanayi alanında daha fazla iş birliği yapması gerektiğini düşünüyor. Türkiye, son yıllarda yerli savunma sanayisinde önemli atılımlar yaptı. Bayraktar TB2 gibi insansız hava araçları, Avrupa ve NATO müttefikleri tarafından büyük ilgi gördü.
Fransa ve Almanya’nın Türkiye ile ortak savunma projeleri geliştirmek istediği biliniyor. Özellikle Türk savunma sanayi şirketleri ile Avrupa’nın büyük silah üreticileri arasında iş birliği imkanları değerlendiriliyor.
AB ve NATO’nun Türkiye’ye Bakışı Değişiyor mu?
NATO Genel Sekreteri’nin açıklamaları, AB’nin Türkiye ile ilişkilerini yeni bir çerçevede ele alması gerektiği yönündeki görüşleri güçlendirdi. Avrupa Parlamentosu’nda bazı milletvekilleri, Türkiye ile daha güçlü iş birliği yapılması gerektiğini savunuyor.
AB Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Türkiye, Avrupa’nın güvenliği için kritik bir ortaktır. İş birliğimizi güçlendirmek için daha fazla adım atmalıyız” dedi.
AB ülkelerinin, Türkiye ile özellikle şu alanlarda iş birliğini artırabileceği belirtiliyor:
• Savunma sanayi: Ortak askeri projeler ve teknoloji transferleri
• İstihbarat paylaşımı: Terörle mücadelede koordinasyon
• Göç yönetimi: Sığınmacı krizine karşı ortak stratejiler
• Karadeniz güvenliği: Rusya’nın tehditlerine karşı ortak önlemler
Türkiye ile AB Arasında Yeni Bir Dönem Başlıyor mu?
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in bu açıklamaları, Avrupa’nın Türkiye’ye bakış açısında bir değişim olup olmayacağı sorusunu gündeme getirdi.
AB’nin, Türkiye ile ilişkilerini yeniden şekillendirme konusunda nasıl bir yol izleyeceği merakla bekleniyor. Özellikle Almanya ve Fransa gibi ülkelerin bu konuda nasıl bir tutum sergileyeceği, Türkiye-AB ilişkilerinin geleceğini belirleyecek.
Önümüzdeki aylarda NATO ve AB zirvelerinde bu konunun gündeme gelmesi ve Türkiye ile yeni iş birliği alanlarının tartışılması bekleniyor.
