Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, sosyal medya devi TikTok’a yönelik aldığı kararlarla yeniden gündemde. Daha önce defalarca konuşulan ve birçok kez ertelenen TikTok yasağı bir kez daha rafa kalktı. Başkan Trump, Çinli teknoloji firması ByteDance’e ait olan TikTok’un ABD’deki faaliyetlerini sona erdirme kararını 75 gün daha öteledi. Bu erteleme, yalnızca bir sosyal medya uygulamasının kaderini değil, aynı zamanda ABD ile Çin arasında süregelen dijital ve politik gerilimin seyrini de etkileyecek.
Süreçte Yeni Bir Dönemeç
TikTok’un ABD’deki faaliyetlerine yönelik endişeler Trump’ın ilk döneminden bu yana gündemdeydi. Özellikle uygulamanın kullanıcı verilerini Çin hükümetiyle paylaştığı iddiaları, Washington’un TikTok’a karşı tavrını sertleştirmişti. Bu sebeple geçtiğimiz yıl içinde kabul edilen bir yasa, TikTok’un ya Amerikan bir şirkete satılmasını ya da ülkeden çekilmesini zorunlu kılmıştı. Ancak bu sürecin karmaşıklığı nedeniyle belirlenen tarihler sürekli öteleniyordu.
Son olarak 5 Nisan 2025 tarihinde dolması beklenen süre, Başkan Trump’ın kararıyla Haziran ortasına kadar uzatıldı. Trump, Truth Social hesabında yaptığı paylaşımda bu uzatmanın nedenini “karmaşık ve dikkatli ilerlenmesi gereken bir süreç” olarak açıkladı. Uygulamanın geleceğiyle ilgili net bir çözüm arayışı sürerken, bu karar TikTok’a adeta bir nefes aralığı sundu.
Kim Satın Alacak? Teknoloji Devleri Sahada
Trump yönetimi, TikTok’un Çin merkezli bir şirkete bağlı olmasının ulusal güvenlik açısından risk taşıdığı görüşünde. Bu nedenle uygulamanın el değiştirmesi gerektiği yönündeki baskılar devam ediyor. ABD’li bazı teknoloji devleri ve yatırımcı grupları bu fırsatı değerlendirmek için sıraya girmiş durumda.
Oracle, Amazon, Walmart gibi büyük şirketler; ayrıca milyarder iş insanı Frank McCourt’un önderliğinde oluşan özel bir konsorsiyum, TikTok’un ABD operasyonlarını satın almak için tekliflerini sundu. Henüz netleşmemiş olsa da, Trump yönetimi bu girişimlerden birinin kısa sürede somut bir anlaşmayla sonuçlanabileceğine inanıyor.
Başkan Trump geçtiğimiz günlerde bazı alıcılarla yüz yüze görüşmeler yaptı ve “anlaşmaya çok yakınız” diyerek sürecin olumlu ilerlediğini ima etti. Ancak satışın tamamlanması yalnızca Amerikan makamlarının onayıyla değil, aynı zamanda Çin hükümetinin de onayıyla mümkün olacak.
Çin’den Yanıt: Tarifelere Misilleme, Satışa Engel
ABD’nin Çin’e yönelik ticari baskıları, yalnızca teknoloji alanında değil, genel ekonomik ilişkilerde de tansiyonu artırıyor. Özellikle son dönemde ABD’nin Çin ürünlerine uyguladığı yeni gümrük tarifeleri, Pekin’in TikTok anlaşmasına karşı daha mesafeli yaklaşmasına neden oldu.
Çin yönetimi, bu yeni tarifeleri “haksız ekonomik baskı” olarak nitelendirirken, TikTok’un satışı konusunda daha önce verdikleri onayın geçerli olmayabileceğini ifade etti. Bu durum, satış sürecinin önündeki en büyük diplomatik engel olarak değerlendiriliyor.
ByteDance cephesi ise çözüm odaklı açıklamalar yapmayı sürdürüyor. Şirket yetkilileri, ABD hükümetiyle anlaşmaya varmak istediklerini, ancak Çin yasaları doğrultusunda ilerlemek zorunda olduklarını vurguluyor. Kısacası, iki ülke arasındaki siyasi tansiyon, TikTok’un kaderini doğrudan etkiliyor.
TikTok Kullanıcıları ve İçerik Üreticileri Ne Diyor?
Tüm bu politik ve ekonomik gelişmelerin gölgesinde kalan asıl taraf ise kullanıcılar. TikTok, ABD’de milyonlarca kullanıcıya sahip ve özellikle gençler arasında oldukça popüler. Eğlenceli videoların, dansların ve kısa skeçlerin ötesinde, bu uygulama binlerce içerik üreticisi için ciddi bir gelir kapısı anlamına geliyor.
TikTok influencer’ı olan ve platformda 2 milyondan fazla takipçiye sahip olan 23 yaşındaki Jada Simmons, belirsizliğin kendilerini çok zorladığını söylüyor. “Her gün video üretiyoruz ama bir sabah uyanıp her şeyin kapanmış olmasından korkuyoruz. Bu bizim işimiz, geçim kaynağımız,” diyor.
Bu durum, TikTok’un sadece eğlence amaçlı bir platform olmadığını; aynı zamanda dijital ekonomi içinde önemli bir yere sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Bir Uygulamadan Daha Fazlası: Dijital Güç Savaşı
Trump’ın TikTok’a tanıdığı yeni süre, aslında çok daha geniş bir mücadeleyi simgeliyor. Bu sadece bir uygulamanın satışı ya da yasaklanması meselesi değil; aynı zamanda dijital güvenlik, veri egemenliği ve uluslararası teknoloji rekabetiyle ilgili bir mesele.
ABD, Çin merkezli teknoloji firmalarının dünya genelinde etkisini azaltmaya çalışıyor. TikTok da bu mücadelenin sembol haline gelmiş temsilcilerinden biri. Uzmanlara göre bu süreç, Batı ülkelerinin kendi dijital sınırlarını daha sıkı çizmeye başlamasıyla sonuçlanabilir.
Haziran Son Durak Olabilir
TikTok’un geleceğiyle ilgili bu 75 günlük yeni süre, büyük olasılıkla sürecin en kritik dönüm noktası olacak. Eğer bu zaman diliminde bir anlaşma sağlanamazsa, uygulamanın ABD pazarından tamamen çıkarılması gündeme gelecek. Bu da hem kullanıcılar hem yatırımcılar hem de küresel teknoloji piyasası için büyük bir sarsıntı yaratabilir.
Trump’ın bu hamlesi geçici bir uzatma mı, yoksa stratejik bir manevra mı, önümüzdeki haftalarda daha net anlaşılacak. Ancak bir gerçek var ki, TikTok’un akıbeti sadece ABD’de değil, tüm dünyada merakla izleniyor.
