İran’ın güneyinde, Basra Körfezi kıyısında bulunan Şehid Recai Limanı’nda meydana gelen şiddetli patlama, ülkenin ticaret damarını vurdu. İran’ın ihracat ve ithalatında kritik öneme sahip olan limanda dün yaşanan patlama sonrası çıkan yangın, hâlâ tam anlamıyla söndürülemedi. Yetkililer, olayda hayatını kaybedenlerin sayısının 28’e yükseldiğini ve yaralı sayısının da 1000 kişiyi bulduğunu bildirdi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, olayın ciddiyetini yerinde görmek amacıyla limanı havadan inceledi. Yangının büyük ölçüde kontrol altına alındığı açıklansa da, yer yer yeniden alevlenmeler yaşandığı ve özellikle konteyner depolama alanlarında alevlerin etkisini sürdürdüğü belirtildi.
Patlamanın Sebebi Hâlâ Belirsiz
Patlamaya neyin sebep olduğu konusunda henüz net bir açıklama yapılmadı. İlk belirlemelere göre, limanda bulunan bazı konteynerlerin birbiri ardına patlaması sonucu olayın büyüdüğü tahmin ediliyor. Limanda meydana gelen patlamalar, çevrede büyük bir hasara yol açtı. Özellikle kimyasal madde taşıyan konteynerlerin infilak etmesi, yangının kontrol altına alınmasını zorlaştırdı.
Görgü tanıkları, patlamanın etkisiyle limanda ciddi bir sarsıntı yaşandığını ve bazı binaların camlarının kırıldığını ifade etti. Bölgedeki birçok araç ise çıkan yangın ve patlama nedeniyle kullanılamaz hale geldi.
Gümrük Faaliyetleri Yeniden Başladı
İran Gümrük Kurumu, olay sonrası yaptığı açıklamada, limandaki ihracat ve ithalat faaliyetlerinin kısa süreliğine askıya alındığını bildirmişti. Ancak yapılan çalışmalar sonucunda, yangının limanın belirli bir bölgesinde sınırlı tutulabildiği ve kritik altyapının korunabildiği ifade edildi. Bu gelişme üzerine, konteyner taşıma ve gümrük işlemlerinin, yangından etkilenmeyen alanlarda yeniden başlatıldığı duyuruldu.
Yetkililer, uluslararası ticaret akışında büyük bir aksama yaşanmaması için limanda geçici önlemler aldıklarını belirtti. Ancak limandaki fiziksel hasarın tam olarak onarılmasının aylar sürebileceği tahmin ediliyor.
Rusya’dan Destek Geldi
İran hükümeti, yangının söndürülmesi için uluslararası destek talebinde bulundu. Bu çağrıya ilk yanıt veren ülkelerden biri Rusya oldu. Rusya, uzman ekipler ve yangın söndürme uçakları göndererek İran’a yardım sağladı. Gelen ekipler, özellikle yangının deniz tarafına yayılmasını engellemek amacıyla yoğun çaba harcıyor.
Rus yetkililer, olay yerinde yaptıkları açıklamada, “İran halkının yanında olduğumuzu ve gerekli her türlü desteği sağlamaya hazır olduğumuzu” vurguladı. İran yönetimi de, uluslararası dayanışmadan duyduğu memnuniyeti dile getirerek teşekkür etti.
İhracatın Kalbi Ağır Darbe Aldı
Şehid Recai Limanı, İran’ın toplam dış ticaretinin önemli bir bölümünü üstleniyor. Ülkenin petrol dışı ihracatının yaklaşık yüzde 40’ı bu limandan yapılıyor. Limanın devre dışı kalması, İran ekonomisi üzerinde ciddi bir baskı yaratabilir.
Ekonomistler, limandaki hasarın kısa vadede İran’ın ihracat gelirlerinde kayda değer bir düşüşe yol açabileceğini belirtiyor. Özellikle tarım ürünleri, kimyasallar ve sanayi mamullerinin sevkiyatında gecikmeler yaşanabileceği ifade ediliyor.
Bu durumun, İran’ın halihazırda çeşitli ekonomik yaptırımlar altında olduğu dikkate alındığında, ülke ekonomisini daha da zor bir sürece sokabileceği düşünülüyor.
Bölge Halkı Tedirgin
Patlama ve yangın sonrası çevre bölgelerde yaşayan halk da büyük bir panik yaşadı. Birçok kişi evlerini terk etmek zorunda kalırken, bazıları geçici barınaklara yerleştirildi. Sağlık yetkilileri, yangın nedeniyle oluşan yoğun dumanın özellikle solunum rahatsızlıklarına yol açabileceği konusunda uyarılarda bulundu.
Ayrıca, liman çevresinde yaşayan vatandaşlara, pencerelerini kapalı tutmaları ve mümkünse bölgeyi terk etmeleri tavsiye edildi.
Soruşturma Başlatıldı
İran hükümeti, olayın tüm yönleriyle araştırılması için kapsamlı bir soruşturma başlattı. İlk aşamada, limanda güvenlik protokollerinin yeterince uygulanıp uygulanmadığı ve patlamaya yol açabilecek olası ihmal durumları değerlendirilecek.
Yetkililer, soruşturmanın şeffaf bir şekilde yürütüleceğini ve sorumluların adalet önüne çıkarılacağını belirtti. Ayrıca, limandaki güvenlik standartlarının yeniden gözden geçirileceği ve benzer felaketlerin önlenmesi için yeni düzenlemeler yapılacağı açıklandı.
Uluslararası Endişe Artıyor
Şehid Recai Limanı’nda yaşanan patlama, sadece İran’da değil, bölgesel ve uluslararası ticarette de endişeye yol açtı. Basra Körfezi, küresel enerji ve ticaret yolları açısından büyük bir öneme sahip. Limandaki hasar, bölgede petrol ve doğalgaz sevkiyatında aksamalara neden olabileceği için, küresel piyasalarda da dalgalanmalara sebep olabilir.
Birleşmiş Milletler ve bazı uluslararası kuruluşlar, İran’a teknik ve insani yardım sağlama teklifinde bulundu. Ayrıca, bölgedeki güvenlik risklerinin azaltılması için iş birliğine hazır olduklarını duyurdu.
Şehid Recai Limanı’ndaki patlama ve yangın, İran için büyük bir sınav niteliği taşıyor. Hem ekonomik hem de insani açıdan ciddi sonuçlar doğuran bu felaketin etkilerinin, uzun vadede ülke ve bölge üzerinde derin izler bırakması bekleniyor. İran halkı ise, yaşanan kayıpların ardından yaralarını sarmaya çalışıyor.
