Rusya ile Ukrayna arasında 2022 yılından bu yana devam eden savaşta yeni bir gelişme yaşandı. Kremlin yönetimi, Ortodoks Hristiyan dünyası için büyük öneme sahip olan Paskalya Bayramı vesilesiyle Ukrayna’ya ateşkes teklifinde bulundu. Moskova’dan gelen bu öneri, savaşın yoğunlaştığı bir dönemde barış umutlarını yeniden yeşertti.
Ateşkes Önerisi Kremlin’den Geldi
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov tarafından yapılan açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in talimatıyla Ukrayna’ya Paskalya için bir günlük ateşkes teklif edildiği belirtildi. Buna göre, 4 Mayıs günü saat 00.00’dan itibaren 24 saatlik bir süreyle tarafların tüm cephelerde silahlarını susturması önerildi.
Peskov, açıklamasında “Bu adım, kutsal Paskalya Bayramı’nın ruhuna ve değerlerine uygun bir jest olarak planlandı. Biz, sivillerin zarar görmemesi ve dini kutlamaların huzur içinde yapılabilmesi için böyle bir öneride bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’nın İlk Tepkisi Temkinli
Ukrayna tarafından ise ateşkes önerisine temkinli bir yaklaşım geldi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, geçmişte de benzer ateşkes çağrılarının savaşın şiddetini azaltmadığını hatırlatarak, Rusya’nın samimiyetinden şüphe ettiklerini belirtti. Özellikle 2022’nin sonlarında yapılan benzer bir ateşkes çağrısının ardından Rusya’nın saldırılarını artırdığına dikkat çekildi.
Kiev yönetimi, gerçek bir barış için yalnızca geçici ateşkeslerin değil, işgal altındaki topraklardan tamamen çekilmenin gerektiğini vurguladı.
Putin’in Hesapları Ne?
Uzmanlar, Rusya’nın bu ateşkes önerisinin ardında yalnızca dini hassasiyetler değil, aynı zamanda stratejik çıkarlar da olabileceğini söylüyor. Son dönemde Ukrayna’nın doğusunda ve güneyinde süren çatışmalarda önemli kayıplar veren Rus ordusunun, askeri olarak toparlanmak ve mevzilerini güçlendirmek için zamana ihtiyacı olduğu değerlendiriliyor.
Ayrıca, uluslararası kamuoyunda savaşın uzamasına yönelik artan eleştirileri azaltmak amacıyla da böyle bir hamlenin yapılmış olabileceği dile getiriliyor. Kremlin’in bu teklifi, Batı dünyasında “barış isteyen taraf” gibi görünme çabasının bir parçası olarak da yorumlanıyor.
Batı Dünyasından Şüpheli Bakış
ABD, Almanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkeler, Rusya’nın ateşkes teklifini ihtiyatlı bir şekilde karşıladı. Batılı yetkililer, Rusya’nın sözlerinde samimi olup olmadığını gözlemlemek gerektiğini, sahada herhangi bir provokasyon olmadan bir ateşkesin sağlanmasının önemli olduğunu belirtti.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Herhangi bir ateşkes, yalnızca insani nedenlerle yapılacaksa anlamlıdır. Aksi takdirde, bu tür girişimler çatışmayı uzatmanın aracı olabilir” dedi.
Savaş Alanında Son Durum
Savaşın son günlerinde hem Rus hem de Ukrayna tarafı yoğun saldırılar gerçekleştirdi. Donetsk, Harkov ve Zaporijya bölgelerinde çatışmalar hız kesmeden devam ediyor. Ukrayna, özellikle doğu cephesinde ilerleme kaydetmek için büyük bir taarruza hazırlanırken, Rusya ise savunma hatlarını güçlendirme peşinde.
Bu ortamda önerilen bir günlük ateşkes, her iki taraf için de yeni hazırlıklar yapma fırsatı sağlayabilir. Ancak tarafların birbirlerine güvenmemesi, ateşkesin sahada tam olarak uygulanıp uygulanamayacağı konusunda ciddi şüpheler doğuruyor.
İnsan Hakları Kuruluşları: “Ateşkes Yetmez”
Uluslararası insan hakları kuruluşları, savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna’da yaşanan yıkımı ve sivil kayıpları sürekli gündeme taşıdı. Son açıklamalarında da, bir günlük ateşkesin yeterli olmadığını, kalıcı bir çözüm için ciddi adımlar atılması gerektiğini vurguladılar.
Amnesty International yetkilisi Maria Popova, “Paskalya gibi kutsal bir günde ateşkes çağrısı yapmak önemli bir jest olabilir. Ancak biz sivillerin hayatını korumak için kalıcı barışın sağlanması gerektiğini savunuyoruz. Savaşın her iki tarafı da bu sorumluluğun bilincinde olmalı” dedi.
Sırada Ne Var?
Şu anda gözler Ukrayna’nın ve müttefiklerinin bu ateşkes teklifine nasıl resmi bir yanıt vereceğinde. Eğer Kiev yönetimi teklifi kabul ederse, savaşın iki yıldır dinmeyen ateşi kısa da olsa bir günlüğüne sönmüş olacak.
Ancak uzmanlar, sahadaki dinamiklerin değişmediğini ve her iki tarafın da savaşın gidişatını kendi lehine çevirmek için mücadele ettiğini belirtiyor. Bu nedenle, ateşkesin kalıcı bir barışa evrilmesi pek olası görünmüyor.
Rusya’nın Paskalya için sunduğu ateşkes önerisi, savaşın gidişatını değiştirmese de en azından kısa süreli bir soluklanma sağlayabilir. Yine de asıl çözüm, tarafların müzakere masasına gerçek bir niyetle oturmasıyla mümkün olacak.
Dünya Umutla Bekliyor
Dünyanın birçok bölgesinden insanlar, özellikle dini bayramlarda kanın durması ve barışın bir şans daha bulması için umut taşıyor. Rusya’nın önerdiği ateşkesin uygulamaya geçip geçmeyeceği ve nasıl sonuçlar doğuracağı önümüzdeki günlerde netleşecek.
Şimdilik, savaşın gölgesinde kalan Paskalya Bayramı, taraflara kısa da olsa barışın mümkün olabileceğini hatırlatan bir fırsat sunuyor.
