Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Haçaturyan, ülkenin Avrupa Birliği’ne (AB) katılım sürecini resmen başlatan yasayı imzaladı. Bu önemli adım, Ermenistan’ın dış politika yöneliminde köklü bir değişikliğe işaret ediyor ve bölgedeki jeopolitik dengeleri etkileyebilecek potansiyele sahip.
Yasama Süreci ve Referandum Tartışmaları
26 Mart’ta Ermenistan Parlamentosu, ülkenin AB’ye katılım sürecini başlatan yasayı ikinci ve son okumada kabul etti. Başbakan Nikol Paşinyan, AB’ye katılımın halkın onayını gerektirdiğini belirterek, bu konuda bir referandum düzenlenmesi gerektiğini ifade etti. Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan ise yasanın, gerekli sayıda imza toplayan bir halk girişimine dayandığını açıkladı.
Rusya’nın Tepkisi ve EAEU Üyeliği
Rusya Başbakan Yardımcısı Alexey Overçuk, Ermenistan’ın AB üyeliği yönündeki adımlarını, ülkenin Avrasya Ekonomik Birliği’nden (EAEU) çekilme sürecinin başlangıcı olarak değerlendirdi. Overçuk, Ermenistan’ın hem AB hem de EAEU üyesi olamayacağını vurguladı. Buna karşılık, Ermenistan Ekonomi Bakanı Gevorg Papoyan, ülkesinin EAEU’dan ayrılma planı olmadığını belirtti ve örgütle ilişkilerin sürdürülmesi, geliştirilmesi ve artırılması gerektiğini ifade etti.
Ermenistan’ın AB ile İlişkilerinin Tarihçesi
Ermenistan’ın AB ile ilişkileri, 1999 yılında Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle başladı. 2017 yılında ise Kapsamlı ve Geliştirilmiş Ortaklık Anlaşması (CEPA) imzalandı ve 2021’de yürürlüğe girdi. Bu anlaşma, siyasi diyaloğun güçlendirilmesi, ekonomik işbirliğinin derinleştirilmesi ve reform süreçlerinde işbirliğini hedefliyor.
AB Üyeliği Sürecinin Aşamaları
AB’ye üyelik süreci, aday ülkenin Kopenhag Kriterleri’ni karşılamasını gerektirir. Bu kriterler; istikrarlı demokratik kurumlar, hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı, işleyen bir pazar ekonomisi ve AB müktesebatını benimseme kapasitesini içerir. Ermenistan’ın bu kriterleri karşılama düzeyi, üyelik sürecinin ilerleyişini belirleyecektir.
Ekonomik ve Politik Etkiler
AB üyeliği, Ermenistan ekonomisi için yeni fırsatlar sunabilir. AB pazarına erişim, yabancı yatırımların artması ve ekonomik reformların hızlanması beklenebilir. Ancak, üyelik süreci, bazı sektörlerde rekabetin artmasına ve yapısal uyum süreçlerine neden olabilir.
Politik olarak, AB üyeliği, Ermenistan’ın demokratikleşme ve insan hakları alanlarında ilerlemesini teşvik edebilir. Ayrıca, bölgesel işbirliği ve güvenlik konularında yeni perspektifler sunabilir.
Bölgesel ve Küresel Tepkiler
Ermenistan’ın AB üyeliği yönündeki adımları, bölgedeki diğer ülkeler ve küresel aktörler tarafından dikkatle izleniyor. Türkiye ve Azerbaycan gibi komşu ülkeler, bu sürecin kendi çıkarlarına etkilerini değerlendirecektir. Ayrıca, ABD ve Çin gibi küresel güçler de Ermenistan’ın dış politika yönelimindeki bu değişikliği analiz edecektir.
Ermenistan’ın AB’ye katılım sürecini başlatması, ülkenin geleceği için önemli bir dönüm noktasıdır. Bu süreç, hem iç politikada hem de dış ilişkilerde çeşitli fırsatlar ve zorluklar barındırmaktadır. Ermenistan’ın bu süreci nasıl yöneteceği ve karşılaşacağı engelleri nasıl aşacağı, ülkenin gelecekteki konumunu belirleyecektir.
